De deelfiets bestaat al een aantal jaren, maar de stormachtige groei van de laatste maanden heeft alles te maken met het intelligente fietsslot dat te openen is met een app waarmee ook de locatie van een fiets is terug te vinden.
Je kunt de fietsen neerzetten waar je maar wilt. Dat is zowel het voordeel als het nadeel van het concept. Het voordeel is dat je niet als bij traditionele systemen docking stations nodig hebt die plaats innemen en de gebruiker dwingen zijn fiets daar terug te brengen. Het nadeel is dat her en der geplaatste deelfietsen tot overlast kunnen leiden.
Dat gebeurde in ieder geval in het begin in de Chinese deelfietssteden waar providers als MoBike en Ofo deelfietsen voor een paar dubbeltjes per uur beschikbaar stellen en de overheid grote aantal foutgeparkeerde deelfietsen van straat moest halen.
In Nederland begint men wat kleinschaliger. In Amsterdam opereert al een handvol van dergelijke deelfietsproviders. Eerst werd gedacht dat ’s werelds grootse provider MoBike Nederland zou overrompelen met grote aantallen deelfietsen. Maar het Nederlandse bedrijf Flick Bike won het door vrij onverwacht zo’n 1000 deelfietsen in Amsterdam te verspreiden. En in Rotterdam verschenen deelfietsen van oBike, een bedrijf uit Singapore.
Sommige deskundigen twijfel of de inzet van deelfietsen op grote schaal kansrijk is in Nederland, gezien het hoge fietsbezit in ons land. En deelfietsspecialist Sven Huysmans zei eerder in Fietsverkeer dat hij – hoewel sterk voorstander van de deelfiets – het zogenaamde “free floating” concept minder kansrijk achtte. ‘Ik ben geen voorstander van dat laatste. Het is lastig voor de klant. Die moet zijn fiets zoeken en dat is niet echt gebruikersvriendelijk. Ook voor de exploitant is het niet echt handig, want die verliest toch min of meer de controle en de herverdeling van de fietsen wordt onbeheersbaar.’
Op basis van de eerste ervaringen met de Nederlandse “free floating” deelfietsen valt nog niet te zeggen hoe dat in ons land zal uitpakken.
Hoewel de techniek van het lokaliseren en openen en afsluiten van fietsen goed lijkt te werken, zou de kwaliteit van de fietsen tekort schieten. Ook is nog niet duidelijk of de exploitanten erin slagen de verdeling van de fietsen goed te managen. In China wordt al gewerkt met bonuspunten voor gebruikers die de fiets op een beetje handige plekken terugzetten. En niet zoals nu bijvoorbeeld in Rotterdam werd gesignaleerd pal voor het Rotterdam CS.
Maar ook daarvoor liggen technische oplossingen in het verschiet. Zoals bijvoorbeeld geofencing, waarbij het gebruiksgebied van een fiets technisch wordt ingeperkt.
Ondertussen roeren ook traditionele fietsverhuurders zich. In dagblad Trouw zegt Marne Sieger, eigenaar van Frederic Rent a Bike: "Ik ben voor het concept van delen. Maar in dit geval worden fietsenrekken, betaald van gemeentebelasting, commercieel gebruikt door derden. Amsterdammers hebben al zo weinig plek voor hun fietsen! Straks kun je je fiets bij het Centraal Station niet meer kwijt, terwijl iemand anders met die rekken geld verdient."