Platform Veilig fietsen

Knipperende ledlampjes of een geel hesje? Een goede koplamp is belangrijker

  • Soort:Nieuws Fietsberaad
  • Datum:04-01-2022
Speciale fietsverlichting of gadgets om de zichtbaarheid van fietsers te verhogen zetten weinig zoden aan de dijk als het gaat om de fietsveiligheid in de donkere uren. Een goede koplamp en dito achterlicht zijn nog altijd het meest effectief.

  • nacht_l.jpgDat is de conclusie van een verkennend onderzoek dat de Rijksuniversiteit Groningen verrichtte op verzoek van Rijkswaterstaat. Frank Westerhuis van de Verkeerspsychologie groep las de nodige wetenschappelijke studies over het effect van verschillende soorten fietsverlichting en reflectie op de zichtbaarheid van fietsers. En verbond er de nodige - voorzichtige - conclusies aan. Voorzichtig, omdat veel nog niet is onderzocht en ook omdat studieresultaten elkaar nogal eens tegenspreken.

    Neem bijvoorbeeld het effect van een knipperende koplamp. Sommige onderzoeken melden dat fietsers daardoor eerder worden gedetecteerd, maar andere komen tot de slotsom dat een fietser met een permanent brandende koplamp nog altijd eerder gedetecteerd wordt. Daar komt bij dat een knipperende koplamp verwarrend kan werken. En als fietser zie je er zelf niet goed bij.

    Met alleen een achterreflector ben je al behoorlijk goed te zien. Maar een rood achterlicht werkt beter om fietsers van veilige afstand te kunnen detecteren dan alleen rode en/of amberkleurige reflectoren. Een knipperend achterlicht maakt wellicht wel eerdere detectie mogelijk, zo stellen sommige onderzoekers. Maar dit weegt volgens Westerhuis niet op tegen de verwarring die dit tegelijkertijd kan veroorzaken. Bovendien zijn er ook onderzoeken die stellen dat een continu schijnende achterlamp net zo goed werkt.

    Voor een betere zichtbaarheid van de zijkant, zijn allerhande gadgets te koop, vaak in de vorm van al dan niet knipperende ledlampjes. Westerhuis kan er niet warm voor lopen. Een goede koplamp die ook beetje opzij schijnt, is ook effectief en veroorzaak minder verwarring.

    Ook van reflecterende kleding is niet bewezen dat het bijdraagt een snellere of eerdere detectie van fietsers. Voorop gesteld dat deze de huidige verplichte verlichting voert.
    Wat mogelijk wel een beetje helpt, zijn de zogenaamde biomotion methoden die de beweging van een fietsers zichtbaar maken, bijvoorbeeld een band met lampjes rond de enkels.

    Ten aanzien van de Ziemi, winnaar van de Tour de Force innovatieprijs 2021, heeft Westerhuis de nodige bedenkingen. Ziemi schijnt de fietser zelf aan in het donker, waardoor de fietsbewegingen zichtbaar worden. ‘Of dit type verlichting daadwerkelijk bijdraagt aan eerdere detectie is moeilijk te voorspellen omdat een regulier voorlicht vroege detectie ook al mogelijk maakt. De witte verlichting schijnt naar achteren en, indien die lamp zichtbaar is, zou dit witte licht voor verwarring kunnen zorgen in plaats van voor betere herkenning. Daarnaast is de effectiviteit afhankelijk van de kleding die een fietser draagt: met een zwarte broek zal de verlichting een fietser aanzienlijk minder zichtbaar maken dan met een lichtblauwe broek.’

    Fluorescerende (gele of oranje) hesjes helpen sowieso niet bij donker, hoewel veel fietser dat schijnen te denken. Overdag kan het zo’n hesje wel enige zin hebben.

    En nu we het daar toch over hebben, is verlichting overdag een veiligheidsoptie voor fietsers? Wellicht; een onderzoek in Denemarken onder bijna 4000 fietsers wees uit dat fietsers met permanente verlichting 19% minder vaak bij ongevallen betrokken waren, vergeleken met fietsers die deze verlichting niet voerden.

Relevantie

Scroll naar boven