De weesfietsen bij stations vormen een probleem dat al jaren speelt. Maar een maximum parkeerduur kan ook ingesteld worden om lang parkeren te ontmoedigen, bijvoorbeeld omdat men plekken wil reserveren voor bezoekers van de supermarkt, die aan een uur genoeg hebben om boodschappen te doen.
Als je daar wat mee wil doen, moet je beginnen om het probleem in kaart te brengen, aldus de nieuwe notitie van CROW-Fietsberaad: ‘Tips voor effectievere handhaving op fietsparkeerduur’. Hoe groot is het tekort aan parkeerplaatsen op piekmomenten, en hoe lang parkeren fietsers er nu?

Label, tie-wraps of krijtje?
De volgende stap is de APV uit te breiden met een artikel over de maximale parkeerduur en een aanwijzingsbesluit waar die maatregel geldt. Zo’n maatregel is alleen zinvol als er ook op gehandhaafd wordt. Dat begint met het markeren van geparkeerde fietsen, opdat je te weten komt hoe lang die er staan.
Dat markeren is een arbeidsintensieve klus. Je kunt het doen met stuurlabels met een barcode. Een redelijke handige methode, omdat je niet hoeft te bukken. En je kunt er makkelijk wat data mee verzamelen, zoals datum, tijd, locatie en type overtreding. Maar zo’n label is relatief duur en milieubelastend. Ook worden ze nog wel eens verwijderd door voorbijgangers.

Daarom worden ook wel tie-wraps gebruikt om de spaak en een spat bordstang. Als die er nog zit als de parkeerduur te verstreken, kun je actie ondernemen. Maar het aanbrengen is fysiek belastend werk. Een ander groot nadeel is de verontreiniging met plastic afval van de gebroken tie-wraps. Het is haast onmogelijk om ze effectief op te ruimen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor breeklabels van biologisch afbreekbaar materiaal.
Blijft over de krijtstreepmethode. Bij deze methode wordt met bandenkrijt (vetkrijt) een streep aangebracht op de achterbanden van de geparkeerde fietsen. Als de fiets gebruikt wordt, is de krijtstreep na een paar honderd meter nagenoeg weggesleten. Zolang de fiets niet gebruikt wordt, blijft de krijtstreep maanden zichtbaar.
De krijtstreepmethode is snel, milieuvriendelijk en onopvallend. Bij een hoge dichtheid van fietsen kunnen er meer dan 250 fietsen per uur worden gemarkeerd. Het aanbrengen van de krijtstreep is fysiek weinig belastend. Zeker als er gebruik wordt gemaakt van een soort “stok” waarop het krijt bevestigd wordt. Daarom gaat de voorkeur van CROW-Fietsberaad uit naar deze methode.
Na het verstrijken van de maximale parkeerduur krijgen de fietsen een stuurlabel, die de eigenaar een paar dagen de tijd geeft de fiets alsnog te verwijderen. Gebeurt dat niet, dan gaat de fiets richting depot, waarbij het zaak de kenmerken van de fiets op de verwijderlocatie zo efficiënt mogelijk te registreren, bijvoorbeeld aan de hand van een barcode op het label.

Monitoren
Door de handhaving goed te monitoren, is het mogelijk effectief te werk te gaan. Houdt in ieder geval het aantal gemarkeerde fietsen bij, het aantal fietsen dat de maximale parkeerduur overschrijdt en het aantal fietsen dat daadwerkelijk verwijderd is. Op basis daarvan is de handhavingsfrequentie, de maximale fietsparkeerduur en de fietsparkeercapaciteit eventueel bij te sturen, adviseert men in de notitie.

Digitaal handhaven
Het krijtje speelt dus een belangrijke rol bij het handhaven. Toch zal vroeg of laat een ‘digitale aanpak’ terrein gaan winnen. Tenminste als het aan de Tour de Force ligt. Daar denkt men bijvoorbeeld aan een Dynamisch Anoniem Fietsregister (DAF). Een handhaver kan dan via een anoniem register een bericht versturen aan de eigenaar van een fiets in overtreding. In het najaar van 2019 wil CROW-Fietsberaad een proefopstelling uittesten waarbij er automatisch een bericht wordt verstuurd als er een SWAPfiets op een fietsdepot binnenkomt.
Een ander idee voor de (nabije) toekomst is wellicht het inchecken in zones in openbare ruimte met een hoge parkeerdruk, bijvoorbeeld met de mobiel in combinatie met een tag op de fiets. Bijkomend voordeel kan zijn dat fietsers eenvoudiger hun fiets kunnen terugvinden