Dat zegt Elise Schroer van Responsible Young Drivers, een verkeersveiligheidsstichting voor en door jongeren. Met steun van het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Fryslân onderzocht ze hoe jongeren omgaan met de telefoon op de fiets en waar je op kunt inspelen om onveilig gedrag terug te dringen.

Daartoe zijn vragenlijsten verspreid onder 1122 jongeren tussen 12 en 25 jaar van acht Friese scholen. Gevraagd werd hoe ze de telefoon al dan niet gebruiken op de fiets.

De resultaten werden verwerkt in een model waarbij het werkelijke gedrag wordt voorspeld aan de hand van factoren als attitude, subjectieve norm, risicoperceptie, risicogedrag, gewoontegedrag en dergelijke.

De functies die jongeren het meest gebruiken tijdens het fietsen zijn de alledaagse functies zoals handheld bellen, berichten lezen, berichten typen en muziek luisteren. Van alle deelnemers geeft 21% aan elke fietsrit muziek te luisteren, 56% doet dat soms.

Het telefoongebruik op de fiets ligt iets lager. Terwijl 24% van de onderzochte jongeren dit nooit doet, gebruikt 11% elke rit de telefoon, 43% doet dat soms.

Veel jongeren zeggen muziek luisteren, bellen en berichten lezen en typen makkelijk te vinden. En dat vormt volgens Elise Schroer een eerste aangrijpingspunt  voor verkeersveiligheidcampagnes. ‘Laat jongeren ervaren dat fietsen met mobiele telefoon in het echt moeilijker en onveiliger is dan fietsen zonder telefoon. Bijvoorbeeld door ze op een afgesloten terrein opdrachten te laten uitvoeren. Laat jongeren bijvoorbeeld op de weg getekende kinderen, of een hologram, ontwijken terwijl ze fietsen zonder telefoon en terwijl ze een bericht typen op de telefoon.’

Jongeren denken verder dat ze minder vaak de telefoon gebruiken op de fiets dan hun vrienden. Het is zaak in een veiligheidscampagne dergelijke vooroordelen te ontzenuwen, aldus Schroer. En als jongeren worden gebeld of een bericht krijgen tijdens het fietsen, gebeurt het weinig dat ze even afstappen. En ook hier valt volgens Schroer winst te behalen.

Verder kan men self-persuasion inzetten. Dit is een techniek waarbij mensen zichzelf overtuigen door zelf argumenten voor een bepaald standpunt te bedenken Jongeren kunnen de opdracht krijgen zoveel mogelijk argumenten te bedenken tegen telefoongebruik op de fiets om vervolgens een persoon die zogenaamd voor is te overtuigen. Deze persoon is bij voorkeur een peer, omdat jongeren gevoeliger zijn voor de invloed van peers dan voor de invloed van volwassenen.

Muziek luisteren is de meest gebruikte telefoonfunctie en dat gebeurt meestal met twee oordopjes in waardoor men zich afsluit van omgevingsgeluid. Elise Schroer: ‘Leer jongeren dat het veiliger is om één oortje te gebruiken als ze perse muziek willen luisteren of willen bellen tijdens het fietsen.’

Schroer vond ook dat bepaalde groepen meer gebruik maken van de telefoon tijdens het fietsen, namelijk meisjes, oudere jongeren, vmbo-ers en jongeren die veel fietsen, maar de verschillend zijn ook weer niet zo groot dat je andere groepen moet negeren.