Hoger risico door muziek luisteren en bellen op de fiets

  • Soort:Nieuws Fietsberaad
  • Datum:21-04-2010

Mobiel bellen en het gebruik van draagbare media-apparatuur tijdens het fietsen verhogen het risico op een ongeval. Dit is een van de conclusies in het rapport 'Het gebruik van draagbare media-apparatuur en mobiele telefoons tijdens het fietsen' van de&SWOV.


In het rapport zijn de resultaten te vinden van een online vragenlijstonderzoek dat de SWOV heeft laten uitvoeren onder 2553 Nederlandse fietsers. Het doel van het onderzoek was om de intensiteit en wijze van gebruik van draagbare mediaspelers en mobiele telefoons bij Nederlandse fietsers in kaart te brengen, en om de mogelijke gevolgen van dit gebruik en andere afleidende factoren voor de verkeersveiligheid vast te stellen.
Hoewel het uit zelfgerapporteerd gedrag lastig blijkt te bepalen hoeveel groter de kans op een ongeval wordt door het gebruik van apparatuur tijdens het fietsen, is in ieder geval duidelijk geworden dat apparatuurgebruik een risicofactor is, die onafhankelijk van andere risicofactoren zoals leeftijd en het fietsen in riskante situaties effect heeft. Een voorzichtige schatting gaat er van uit dat het risico op een fietsongeval een factor 1.3 hoger is voor een fietser die elke rit zelf belt, de telefoon beantwoordt en muziek luistert dan een fietser die nooit apparatuur gebruikt. Als we alleen kijken naar telefoongebruik, dan blijkt dat bij drie á vier procent van de fietsongevallen met letsel telefoongebruik voorafgaand aan het fietsongeval mogelijk een rol heeft gespeeld. Behalve gebruik van apparatuur zijn er ook vele andere vormen van afleiding op de fiets. Verhoudingsgewijs worden andere bronnen van afleiding drie tot vier keer vaker gemeld bij fietsongevallen dan het gebruik van apparatuur.
Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat het gebruik van draagbare media-apparatuur en de mobiele telefoon sterk leeftijdsgebonden is. Bij 12 tot en met 17-jarigen gebruikt driekwart apparatuur om muziek te luisteren, bij 50 plussers is dit een achtste. Opvallend is dat oudere fietsers (50+) twee tot drie keer vaker dan jongere fietsers (12-34 jaar) de apparatuur niet gebruiken voor luisteren of bellen in specifieke drukke of anderszins complexe verkeerssituaties. Muziek luisteren is het meest voorkomende doel voor apparatuurgebruik tijdens het fietsen: 15 procent luistert elke rit of bijna elke rit naar muziek; voor telefoongebruik ligt dat rond drie procent.
De SWOV doet onder meer de aanbeveling aandacht te schenken aan risicoherkenning van jongere fietsers. Deze aanbeveling vloeit voort uit bevindingen dat jongeren veel vaker dan ouderen gebruikmaken van apparatuur, de risico’s daarbij lager inschatten en ook in mindere mate het apparatuurgebruik aanpassen aan verkeersomstandigheden. Voorlichting en educatie zou met name gericht moeten zijn op jongere fietsers en dienen bij te dragen aan het besef dat gebruik van apparatuur op de fiets een risicoverhogende factor is.
De resultaten van dit onderzoek geven een eerste indicatie over het hogere risico van muziek luisteren en bellen op de fiets. Zeker onder omstandigheden waar de aandacht naar de rijtaak en het deelnemen aan het verkeer moet uitgaan is het verstandiger af te zien van muziek luisteren en bellen. De SWOV beveelt aan om dit probleem serieus te gaan nemen, maar meent tevens dat de gegevens van dit onderzoek nog onvoldoende informatie bieden om bijvoorbeeld voor of tegen een wettelijk verbod op apparatuurgebruik tijdens het fietsen te pleiten. Er is eerst via andere gegevens of onderzoek meer duidelijkheid nodig over de mogelijke letselbesparing. Daarbij zal uiteraard de proportionaliteit van de maatregel (mede ook in verband met andere risicofactoren in het verkeer), de praktische uitvoerbaarheid, en eventuele kosten-batenvergelijkingen in overweging moeten worden genomen.

Relevantie

Terug naar 'Kennisbank'
Submenu openen

Hoger risico door muziek luisteren en bellen op de fiets

Scroll naar boven