Platform Veilig fietsen

Welke moeilijkheden ervaart de slechtziende fietser?

  • Soort:Nieuws Fietsberaad
  • Datum:13-03-2023
Promotieonderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen geeft inzicht in de factoren die van belang zijn bij fietsen met een visuele beperking, moeilijkheden die slechtziende fietsers ervaren en de keuzes die zij maken om eventueel te compenseren voor hun beperking.

  • Op 30 maart 2023 promoveert Bart Jelijs aan de Rijksuniversiteit Groningen op onderzoek naar fietsen met slechtziendheid. Het onderzoek gaat in op de moeilijkheden die slechtziende mensen ervaren met fietsen en hoe ze die overwinnen. Het doel ervan is het bieden van een aanzet voor wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen waarmee mobiliteitstrainers bij revalidatiecentra slechtziende mensen beter kunnen helpen. Bij visuele revalidatie gaat het om het vinden van een balans tussen verkeersveiligheid – jezelf en een ander niet in gevaar brengen – en het behouden van mobiliteit.
     
    Uit het onderzoek blijkt dat niet alleen omgevingsfactoren, zoals de verkeerssituatie en de eigenschappen van de infrastructuur, belangrijk zijn bij fietsen met visuele beperking, maar ook de persoonlijkheid en de verkeerservaring. Bij revalidatie is het naast fietsvaardigheid dan ook van belang om aandacht te besteden aan het zelfvertrouwen van de fietser.  
     
    Slechtziende fietsers rapporteren dat ze in het algemeen moeite hebben met licht-donker wisselingen, het oversteken van kruispunten zonder verkeerslichten en de slechte zichtbaarheid van andere weggebruikers. Afhankelijk van de aard van de slechtziendheid ervaren ze ook andere problemen, zoals bij het zien van objecten verder weg en het opmerken dat ze worden ingehaald. Hoewel slechtziende fietsers zeggen dat ze alternatieve routes nemen om verkeersdrukte te mijden, blijkt er uit een praktijktest geen verschil in routekeuze met normaalziende fietsers.
     
    Er zijn geen specifieke moeilijkheden waardoor slechtziende fietsers stoppen met fietsen, dit lijkt persoonlijk. Dat is dan ook aanleiding voor de aanbeveling om bij de revalidatie niet alleen te kijken naar de visuele beperking die iemand heeft, maar een afweging te maken van behoeften, beperkingen en mogelijkheden.
     
    Uit een praktijktest waarin slechtziende en normaalziende deelnemers een route van acht kilometer langs verschillende verkeerssituaties moesten fietsen bleek dat er tussen beide groepen geen significant verschil is in snelheid en afstand tot de berm. Binnen de groep slechtzienden was er wel meer onderlinge variatie in de afstand die ze houden tot de berm. Bij een test met dagelijkse ritten bleek wel een snelheidsverschil tussen slechtziende en normaalziende mensen, slechtzienden hadden vooral meer tijd nodig voor het passeren van kruisingen.
     
    De conclusies van het onderzoek zijn gebaseerd op de resultaten van een expertpanel, een vragenlijstonderzoek en twee praktijktests met slechtziende en normaalziende fietsers. Aanbevelingen voor wegontwerpers en -beheerders die volgen uit het onderzoek zijn bijvoorbeeld het toepassen van paaltjes met voldoende contrast, het minimaliseren van ongewenste obstakels en het meer ruimte geven aan fietsers.  
     
    Het volledige promotieonderzoek van Bart Jelijs is via deze pagina te downloaden.
     

Relevantie

Scroll naar boven