De NDW concludeert op basis van telcijfers van Rijmond en delen van Gelderland dat het fietsverkeer sterk fluctueert: sinds de beperkende maatregelen. De cijfers volgen daarbij duidelijk de weerpatronen. Bij mooi weer (veel zonuren, weinig neerslag) zien we beduidend meer fietsverkeer dan normaal, bij slecht weer loopt dit wat terug. De gedeeltelijke opening van de basisscholen is beperkt terug te zien in het ochtendfietsverkeer.
Dat sluit min of meer aan bij de conclusies van het Kennisinstituut Mobiliteitsbeleid (KiM). Als mensen de deur nog uitgaan, is dat vaak voor een ommetje, aldus een onderzoek van het KiM (dd. 20 april). De hoeveelheid rondjes doen (fiets en lopen) is met 50 procent gestegen. En de afstand die mensen lopend of fietsend afleggen per verplaatsing is fors gestegen. Lopen doet men nu gemiddeld over een afstand van 2,2 km, tegen 1,2 km voor de coronacrisis; een fietsverplaatsing is gemiddeld ook 1 km langer dan voorheen: 4,3 in plaats van 3,3 km gemiddeld.
En in een Kamerbrief dd 27 mei meldt de minister inmiddels dat dat ht aantal fietsverplaatsingen bijna weer op hetzelfde niveau zit als voor de coronacrisis.
Over de fietsverkopen valt nog niet zoveel te zeggen. Online wordt er duidelijk meer verkocht, meldt de Nederlandse fabrikant VanMoof. Maar de stenen fietsenwinkels zagen in ieder geval in het begin de verkopen sterk teruglopen. En in het eerste kwartaal werden er ook niet echt meer speed-pedelecs verkocht dan in het kwartaal ervoor. Inmmidels lijkt het beeld te veranderen en melden ook stenen fietsenwinkels forse omzetgroei.
Lessen uit China
Het Kennisinstituut Mobiliteitsbeleid (KiM) weet ook nog niet zeker of deze trend doorzet. ‘We gaan misschien wel blijvend meer fietsen’, meldt een kop in een blogbijdrage op de website die gaat over de ervaringen in China. Het lijkt er op dat sinds Corona het fietsgebruik sterk is toegenomen’, aldus het artikel. ‘In de grote steden in China is het gebruik van de (elektrische) deelfiets een goede indicator voor het totale fietsgebruik, omdat de deelfiets inmiddels belangrijker is dan de privéfiets. Data van China’s grootste deelfietsaanbieder HelloBike over steden in heel China toont dat het tóch al zeer omvangrijke deelfietsgebruik, sinds het einde van de lockdown in steden in heel China nog met een kwart á tweederde gestegen is. Dus als ov-gebruikers sinds corona alternatieven zoeken zou dit ook deels de fiets kunnen zijn in plaats van de auto.’
Maar KiM tekent daar direct bij aan dat de verschillen tussen China en Nederland groot zijn en deze trend niet zomaar overdraagbaar is naar de Nederlandse context.
20 procent zegt zelf vaker de gaan fietsen
In een eerder onderzoek van KiM, een paar weken geleden, vroeg KiM aan mensen of ze zelf dachten dat hun reisgedrag in de toekomst zou veranderen. 20 procent antwoordde toen dat men dacht vaker met de fiets of lopend te gaan.
Maurice de Hond vroeg recent aan een kleine 4000 mensen of ze dachten dat er wat gaat veranderen in hun vervoermiddelkeuze voor woon-werkverkeer.
Van de ondervraagden ging voorheen 21 procent met de fiets, 14 procent met het ov en 53 procent met de auto. Op de vraag blijft of men gebruik zou blijven maken van het ov antwoordt 20 procent ontkennend, 28 procent weet het nog niet. Op de vervolgvraag welk vervoermiddel men dan zou kiezen, antwoordt 63 procent de auto en 18 procent de fiets. Verder meldt 26 procent van alle respondenten ook in de toekomst vaker te gaan thuiswerken. Dat laatste percentage varieert overigens behoorlijk in verschillende onderzoeken. Volgens een onderzoek van UVA onder 500 mensen zou zelfs 41 procent vaker thuis gaan werken.
Ook de ANWB doet een duit in het zakje. In een enquete van de bond zegt eenderde van de ondervraagden dat men na de crisis minder vaak gebruik wil maken van het openbaar vervoer. En 27% geeft aan vaker de fiets of e-bike te willen pakken. Een kleiner gedeelte (17%) wil vaker met de auto, motor of bromfiets reizen.
Maar de onzekerheidsfactor in al deze onderzoeken is uiteraard aanzienlijk. Of, zoals een krantenlezer zich afvroeg in een reactie op de ANWB-peiling: benieuwd wat de uitkomsten zijn als je het onderzoek herhaalt in het najaar als het regent en stormt.
Voorlopig ligt er dus nog een onderzoeksterrein braak voor gedragspsychologen en statistici. En voor politici en mobiliteitsdeskundigen, die eventueel nieuwe voorwaarden moeten scheppen om een groei te faciliteren.