Zeeland is direct in februari 2019 met alle partners gezamenlijk van start gegaan om de overstap naar de risicogestuurde aanpak te maken. Dat was niet gemakkelijk. Lang niet alle partners waren even goed op de hoogte van de ontwikkelingen die landelijk waren ingezet.
Na gezamenlijke bijeenkomsten om op hetzelfde kennisniveau over het Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) te komen, hebben we een plan van aanpak gemaakt hoe we samen tot een Zeeuwse Uitvoeringsagenda konden komen. Het belangrijkste onderdeel van dit plan was de risicoanalyse. We hebben een aparte analyse gemaakt voor de Zeeuwse infrastructuur. Hierbij zijn we ondersteund door Antea Groep. Helaas was de eerste bijeenkomst gepland aan het begin van de coronapandemie en hebben we het uiteindelijk moeten doen met ondersteuning op afstand.
Wegcategorisering en vormtoets
Zeeland had zelf al veel geïnvesteerd in het inventariseren van de risico’s van de infrastructuur. We hadden al een wegcategorisering gemaakt en een vormtoets gedaan. Alles is opnieuw bekeken en de wegbeheerders hebben op basis van deze actualisering een prioriteitenlijstje gemaakt van wegen die de grootste risico’s vormen voor de verkeersveiligheid van de weggebruikers.
De risico’s binnen de andere thema’s – heterogeniteit, kwetsbare en onervaren weggebruikers, afleiding en verkeersovertreders – zijn onderzocht door XTNT. De partners in Zeeland wilden een onderzoek dat ons concrete handvatten bood voor de aanpak van verkeersonveiligheid. We gingen dus niet uit van bestaand aanbod maar formuleerden zelf een opdracht. Dit heeft bijzonder goed uitgepakt. XTNT heeft op ons verzoek kwalitatief onderzoek gedaan naar de risico’s binnen de door ons geprioriteerde thema’s. Geen uitgebreide wetenschappelijke cijfermatige analyses maar een inventarisatie van risico’s op basis van ervaringen en gevoelens van experts en weggebruikers. De laatste groep hebben we benaderd via een burgerpanel.
Zeeuwse Uitvoeringsagenda
Met de risicoanalyses in de hand hebben we per thema digitale discussiesessies gehouden over wat de grootste risico’s waren binnen de benoemde thema’s en met welke middelen we die risico’s het beste konden bestrijden. Iedere keer is daarbij gekeken naar infrastructuurmaatregelen en maatregelen op het gebied van educatie & communicatie en handhaving. In verschillende rondes is gekeken naar de resultaten uit de voorgaande ronde en is het concept steeds aangepast en verbeterd.
Het uiteindelijke resultaat, de
Zeeuwse Uitvoeringsagenda is, zoals afgesproken in het Startakkoord SPV, medio 2020 vastgesteld. We zijn er trots op dat we, ondanks alle coronamaatregelen, de in het startakkoord afgesproken deadline hebben gehaald. Dit vergde een veelal digitale inspanning van alle partners.
Op basis van de thema's infrastructuur, heterogeniteit, kwetsbare en onervaren weggebruikers, afleiding en verkeersovertreders zijn de taken verdeeld binnen het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Zeeland (ROVZ). Iedere beleidsmedewerker is verantwoordelijk voor een van de drie E’s waarbij de E van ‘Educatie’ is onderverdeeld in educatie en communicatie. Iedere beleidsmedewerker is ook eindverantwoordelijk voor een van de thema’s.
Alle thema’s worden integraal benaderd, maar op basis van de vraag welk instrument de overhand heeft in de aanpak, is een eindverantwoordelijke aangewezen die de aanpak zowel intern als extern coördineert. De beleidsmedewerker infrastructuur is eindverantwoordelijk voor infrastructuur en heterogeniteit, de beleidsmedewerker educatie voor kwetsbare en onervaren weggebruikers, de beleidsmedewerker communicatie voor afleiding en de beleidsmedewerker handhaving is eindverantwoordelijk voor het thema verkeersovertreders.
Uitvoeringsstrategie tot 2030
Onze Uitvoeringsagenda zien we in Zeeland als de op het SPV gebaseerde uitvoeringsstrategie voor de komende tien jaar. Op basis hiervan maken we ieder jaar een werkplan. Ook de partners plannen ieder jaar hun werkzaamheden op basis van de Uitvoeringsagenda. De coördinatie gebeurt vanuit het ROVZ. Jaarlijks wordt de voortgang besproken tijdens de vergadering van de Brede Bestuurlijke Overlegtafel ROVZ. Dan kan de Uitvoeringsagenda eventueel worden bijgesteld. Het is dus een dynamisch document.
Wij hebben geen SMART-doelen geformuleerd in onze Uitvoeringsagenda. Het doel van de risicogestuurde aanpak is om risico’s te verminderen. Daar gaan we mee aan de slag. Het idee is wel om tussentijds opnieuw hetzelfde onderzoek uit te voeren om te kijken of risico’s zijn verminderd. Het is echter erg lastig om concrete doelen te formuleren aangezien risico’s moeilijk kwantificeerbaar zijn. Met name ten aanzien van het gedrag van weggebruikers, waaruit veel risico’s voortvloeien, is het moeilijk om risico-indicatoren te ontwikkelen. Hierbij verwachten we hulp van het ministerie en het
Kennisnetwerk SPV.