Een schoolstraat is een straat die aan het begin en einde van de schooldag gedurende een bepaalde periode wordt afgesloten voor gemotoriseerd vervoer. In België is de schoolstraat al op grote schaal toegepast, Nederland volgt inmiddels met een flink aantal straatafsluitingen rond scholen.
Verkeersveiligheid is het meest gehanteerde argument voor de schoolstraat. Enkele Vlaamse onderzoekinstituten onderzochten of er meer voordelen zitten aan zo’n schoolstraat.
Bij vijf schoolstraten bekeek men middels voor- en nastudies (drie weken na de eerste afsluiting) wat de komst van een schoolstraat meebrengt als het gaat om bijvoorbeeld de luchtkwaliteit, geluidhinder en de gezondheid.
Het aantal voertuigen ter hoogte van de schoolpoort daalde met 92% na het invoeren van de schoolstraat, wat logisch is aangezien auto’s daar grotendeels verboden zijn. In totaal (schoolstraat + naburige straat) was er een vermindering met 30% van de voertuigen tijdens de periode van de schoolstraat. Het aantal fietsers nam toe, zowel in de schoolstraat (+6%) als in de naburige straat (+14%), wat neerkwam op een totale stijging van 8%. Door het invoeren van de schoolstraat, zou het kunnen dat ouders hun kinderen vroeger naar school brengen. Daarom werden ook de cijfers over de hele dag bekeken. In totaal werden 6% minder voertuigen en 3% meer fietsers gedetecteerd.
Er was een lichte verschuiving van passief transport (auto, bus) naar actief transport (fietsen en lopen). De verandering van passief naar actief transport nam toe met de leeftijd. Het zou kunnen dat deze cijfers op termijn nog toenemen, denken de onderzoekers.
Bij de start van de schooltijd verslechterde de luchtkwaliteit rond de schoolpoort omdat de ochtendspits leidde tot een lokale toename van verkeersvervuiling: stikstofoxide (NOx), roet (BC) en ultra fijne partikels (UFP). Door het invoeren van de schoolstraat kon deze toename worden afgeremd of zelfs omgebogen. Dit effect was groter voor scholen zonder stedelijke achtergrondconcentratie.
Het algemene geluidsklimaat in de buurt van de schoolpoort veranderde niet door het invoeren van een schoolstraat. Er was wel minder verkeerslawaai, maar louter in termen van decibels, werd dit gecompenseerd door andere achtergrondgeluiden in de straat. Kinderen ervaarden minder lawaai in de schoolomgeving door het invoeren van de schoolstraat.
Onder invloed van de schoolstraat zagen de onderzoekers een verbetering van de luchtwegen bij de schoolkinderen, maar geen effect op de bloeddruk, hartslag, diameter van de kleine bloedvaatjes of de fysieke activiteit.
Om het effect van een schoolstraat te vergroten en de verbetering van de luchtkwaliteit te bestendigen kan men volgens de onderzoekers denken aan het permanent afsluiten van de straat voor het doorgaand verkeer. En in een stedelijke omgeving meerdere straten afsluiten in plaats van één straat.