Samenvattende conclusies

Fiets versus auto: keuzemotieven

• Fietsen roept vele positieve associaties op. De voordelen van de fiets als vervoermiddel en fietsen als bezigheid zijn algemeen bekend en geaccepteerd. Een belangrijk nadeel is de kwetsbaarheid van de fietser. Daarnaast zijn er ook praktische nadelen (zoals het nat worden bij slecht weer) die gebruik ervan in de weg staan en die niet eenvoudig lijken om op te lossen.
• De auto heeft een aantal belangrijke voordelen die weggestreept kunnen worden tegen de nadelen van het fietsen. Deze voordelen zitten diep verankerd in de keuze voor de auto als vervoermiddel.
• De uiteindelijke keuze voor de auto of de fiets komt veelal tot stand op basis van een weging van praktische overwegingen gecombineerd met een individuele basisvoorkeur. Gewoonte speelt daarnaast ook een grote rol.
• Wat men uiteindelijk gaat doen in de stad of eigen wijk speelt een belangrijke rol in het ontwikkelen van patronen en voorkeuren. Afwegingen verschillen per situatie en vaak ook per individu.
• Men vindt zelf vaak dat men een weloverwogen keuze maakt voor de fiets of de auto. Het actief aansturen op gebruik van de fiets door mensen aan te spreken op keuzemotieven kan daarom als paternalistisch ervaren worden. Zij die automatisch kiezen voor het gemak van de auto, hebben daar veelal vrede mee. Zij lijken niet snel genegen de auto in te ruilen voor de fiets.
• Het milieu lijkt tenslotte een verwaarloosbare rol te spelen in de keuze voor de fiets of de auto. Men ziet zichzelf vooral als klein radertje in het geheel. 
• De kwaliteit van de fietsvoorzieningen speelt ook een rol in de keuze voor die fiets of de auto. Voorzieningen zijn hygiënefactoren (zogenaamde dissatisfiers). Men verwacht dus wel een bepaald niveau van voorzieningen om prettig en veilig te kunnen fietsen, maar zodra dat er is speelt het geen manifeste rol meer. Doorgaans zijn de voorzieningen redelijk tot goed van kwaliteit. In wijken in aanbouw zijn de infrastructurele voorzieningen nog niet altijd op peil, waardoor zich specifieke problemen voordoen. Deze zijn echter niet alleen belemmerend voor fietsers, maar ook voor automobilisten.
• Veel respondenten hebben het gevoel dat autorijden ontmoedigd wordt, zowel naar en binnen het koopcentrum, maar ook in (nieuwbouw)wijken. Het autoluw maken van het koopcentrum wordt min of meer als een niet omkeerbare trend gezien. Dit heeft zowel voor- als nadelen. Als fietser kan het prettig zijn, maar aangezien men ook gebruik maakt van de auto, ondervindt men als automobilist hinder van dergelijke maatregelen. Hoe dan ook, het lijkt het fietsen wel degelijk te stimuleren. Zowel in de nieuwbouwwijken als naar het centrum van Hilversum (waarvan het centrum als zeer auto onvriendelijk wordt ervaren) zegt men, min of meer uit noodzaak, vaker de fiets te nemen.

Gemeente specifieke bevindingen

• Hilversum is onvriendelijk voor automobilisten. Voor fietsers is met name de spoortunnel een vooruitgang geweest. Er kan echter in Hilversum zeker nog wat verbeterd worden volgens fietsers, vooral op het gebied van stallingmogelijkheden. Op sommige plaatsen verdient ook de verkeersveiligheid meer aandacht.
• Op enkele ongemakken na is Apeldoorn fietsvriendelijk. De gratis fietsenstallingen in het centrum worden goed gewaardeerd. Fietsenrekken en klemmen in de stad zijn echter vrijwel altijd vol.
• Stadshagen (Zwolle) wordt getypeerd als een fietsvriendelijke wijk. Men verwacht op een aantal punten verdere verbetering, aangezien de wijk nog niet geheel voltooid is. Binnen de wijk is fietsgebruik noodgedwongen toegenomen. Naar de stad toe zijn sociale veiligheid en afstand wel reële belemmeringen om (altijd) de fiets te nemen.
• De situatie in Nijmegen Noord lijkt voor een belangrijk deel vergelijkbaar met Zwolle Stadshagen. De wijk lijkt echter minder auto-onvriendelijk te zijn.

Fietsbevorderende maatregelen

• Bij maatregelen ter bevordering van het fietsen denkt men niet zozeer aan spaaracties, maar meer aan concrete voorzieningen.
• Uitgangspunt bij maatregelen zou moeten zijn dat de gemeente het fietsgebruik stimuleert door de fietser te belonen en niet door de automobilist te straffen. Over het verhogen van de parkeertarieven zijn mensen dan ook niet erg enthousiast.
• Op het vlak van voorzieningen is er veel behoefte aan bewaakte, gratis en voldoende stallingmogelijkheden.
• Van de ‘belonende’ acties is het fietsmiles idee verreweg het meest kansrijk. Voorwaarde is wel dat er gespaard kan worden voor producten in plaats van een verloting van een prijs.
• Ook het informatiepakket voor (nieuwe) inwoners van nieuwbouwwijken wordt positief gewaardeerd. Vanwege het praktische nut kan er ook echt een stimulerende werking vanuit gaan.