Projectleider Wendy Weijermars van SWOV: “Om te kunnen zeggen of fietsstraten goed zijn voor de verkeersveiligheid, willen we een ongevallenstudie uitvoeren. Maar daarnaast vinden we het ook belangrijk om zicht te krijgen op hoe groot het areaal aan fietsstraten nu is, hoe wegbeheerders ze inrichten en welke afwegingen een rol spelen om een fietsstraat aan te leggen.”
Richtlijnen
Voorafgaand aan deze ongevallenstudie heeft SWOV een internationale
literatuurstudie uitgevoerd naar de richtlijnen voor en de veiligheid van fietsstraten. Het begrip fietsstraat is in de landen waarvan de richtlijnen zijn meegenomen vergelijkbaar: een straat die gericht is op fietsverkeer en waar de intensiteit en snelheid van autoverkeer beperkt wordt. Hoewel er duidelijke aanbevelingen zijn verschilt de vormgeving van fietsstraten in Nederland behoorlijk en blijken er verschillende verkeersborden in omloop die de fietsstraat markeren.
Verkeersveiligheid
Het onderzoek naar de verkeersveiligheid van fietsstraten in Nederland is beperkt tot vragenlijstonderzoeken, een aantal studies met cameraobservaties en één verkennende ongevallenstudie. Uit de cameraobservaties blijkt dat de rijbaanbreedte in combinatie met de auto-intensiteiten de belangrijkste voorspeller is voor het aantal hinderlijke of gevaarlijke ontmoetingen. Ook op fietsstraten met rabatstroken breder dan 40 cm kwam meer hinderlijke of gevaarlijke ontmoetingen voor. Verder overtreedt een groot deel van het gemotoriseerd verkeer de snelheidslimiet op fietsstraten. Uit vragenlijsten die zijn afgenomen bij fietsers op dezelfde locaties als waar de cameraobservaties plaatsvonden blijkt dat grotere aantallen hinderlijke of gevaarlijke ontmoetingen en hogere auto-intensiteiten samengaan met een lagere subjectieve veiligheid.
In het buitenland, waaronder de Verenigde Staten en Duitsland, is meer onderzoek gedaan naar de objectieve veiligheid van fietsstraten, waaruit een positief effect bleek op de verkeersveiligheid. Het is onduidelijk of deze resultaten ook toepasbaar zijn op de Nederlandse situatie.
Pilotstudie
Deze literatuurstudie is het verslag van de eerste stap van het onderzoek naar de verkeersveiligheid van fietsstraten. In een volgende stap wil SWOV in een pilotstudie de fietsstraten van 15-20 gemeenten inventariseren en de kenmerken en intensiteiten hiervan in kaart brengen om vervolgens een ongevalsanalyse uit te voeren. Gemeenten die willen meewerken aan het pilotonderzoek kunnen zich
hier aanmelden om informatie en gegevens te delen over hun huidige en toekomstige fietsstraten.
Na afloop van de pilotstudie onderzoekt SWOV of een grootschalig ongevallenonderzoek haalbaar en zinvol is.
Bron: Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid