Miljarden mensen bezitten de vaardigheid om te fietsen, en hebben het bewegingspatroon dat daarbij hoort geautomatiseerd. Als je begint met fietsen ben je nog aan het zoeken hoe ver je je stuur moet draaien als je een bocht neemt, maar als je meer ervaring hebt gaat dat vrijwel vanzelf. Totdat ze je op een fiets zetten waarvan de stuurinrichting is omgedraaid – als je het stuur naar rechts draait gaat het voorwiel naar links – want dan kun je er ineens niets meer van, zoals bijvoorbeeld te zien is in dit filmpje.
 
Experiment
Uiteindelijk kun je het wel leren en wetenschappers van de University of Southern California, van wie een drietal als hobby op een omgekeerde fiets rijdt, wilden nagaan hoe dat leerproces in zijn werk gaat. Ze lieten twintig ervaren fietsers over een periode van acht dagen elke dag tien minuten oefenen op een omgekeerde fiets. Daarvoor en daarna moesten ze een testparcours van 20 meter rechtdoor afleggen en kregen hiervoor steeds vijf pogingen. Op de negende dag kregen ze alleen een test en op de eerste, de vijfde en de negende dag moesten ze de 20 meter ook op een gewone fiets afleggen.
 
Leercurve
Op de eerste dag lukte het niemand om het volledige parcours fietsend af te leggen. Fietsers die het snel oppikten vertoonden in de dagen daarna steile leercurve en hielden het uiteindelijk minimaal 20 meter vol. Op de laatste dag waren hun stuurbewegingen daarbij strakker dan op de eerste. Een groep van gemiddelde leerlingen pakten het langzamer op. De langzaamste leerlingen kwamen steeds maar kleine stapjes verder en kwamen niet verder dan tien meter. Ruim de helft van de deelnemers bereikte het doel van 20 meter.
 
Normale fiets
Opvallend was dat het de deelnemers gedurende het experiment minder goed afging om op een normale fiets te fietsen. De wetenschappers constateerden dat er een fase is in het leerproces waarin het nog niet lukt om op de omgekeerde fiets te fietsen maar ook niet meer op een normale fiets – vooral voor de groep deelnemers die het omgekeerd fietsen niet onder de knie kreeg was dit frustrerend. Uit een ander experiment waarin vier deelnemers gedurende 8 weken meer dan 12 uur oefenden op de omgekeerde fiets bleek dat zij niet gelijk heel makkelijk terug konden switchen naar de gewone fiets maar dat dit na enkele pogingen wel weer lukte.
 
Vaardigheid
Voor het leren fietsen op een omgekeerde fiets lijkt het noodzakelijk om eerst het fietsen op een normale fiets af te leren. Later kunnen beide vaardigheden naast elkaar bestaan. Hoewel de omgekeerde fiets is begonnen als grap geven de experimenten ermee inzicht in hoe de motorische vaardigheid om te fietsen in ons lichaam en brein is vastgelegd.
 
De resultaten van het onderzoek zijn in februari 2024 gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports.