In het LEF future centre had 20 april de eerste Inspiratiebijeenkomst van de Tour de Force plaats. Een dag waar de zes ploegen voor het eerst in deze samenstelling uitgebreid kennis met elkaar konden maken. En voor de ploegleden om binnen hun eigen ploeg de route voor de komende maanden door te nemen.
Raakvlakken
Ondanks dat de Tour de Force uiteenlopende thema’s op de agenda heeft staan, zijn er veel raakvlakken tussen de ploegen, zo viel vooral op tijdens deze eerste Inspiratiedag. Dat geldt zeker voor de Technologieploeg, die zich richt op het ontwikkelen van tools die meer inzicht kunnen bieden in fietsgedrag, informatie waar alle ploegen hun voordeel mee kunnen doen. Fietsen zijn bijvoorbeeld te detecteren met een tag, waarvoor verschillende technieken beschikbaar zijn. Fietsers zijn te volgen via de smartphone, maar er zijn meer opties. Belangrijke vraag waar de Technologieploeg zich voor gesteld weet, zo bleek tijdens de Inspiratiedag, is welke optie past bij welke toepassing. De meeste deelnemers zien in ieder geval uit naar de introductie van een universele tag voor op de fiets. Daarbij spelen echter niet alleen de technische mogelijkheden een rol, ook vragen rond de introductie, marketing, financiering en privacy zullen moeten worden opgelost. Daarom stuurt de Technologieploeg de komende tijd af op de introductie van Living Labs, waar de verschillende opties in de praktijk kunnen worden getest.
Van wie is de halte?
Living Labs zijn bij meer Tourploegen in beeld, zoals bij de Ketenploeg, waar zowel behoefte bestaat aan goede voorbeelden, best practices, als aan praktijkexperimenten. Bijvoorbeeld rond de vraag: Van wie is de halte? Een vraag die de problematiek waar de Ketenploeg mee te maken heeft in een paar woorden samenvat. Want er staan steeds meer en duurdere fietsen bij de bushalte in het dorp, waar de bus inmiddels uit de kern verdwenen is. Allemaal klanten van het ov-bedrijf én gebruikers van de infrastructuur van de wegbeheerder. Hoe smeed je dat tot één geheel. Wie neemt de regie? Misschien moet je wel de combinatie bus plus e-fiets in één concessie onderbrengen, zo opperde een deelnemer.
De regievraag speelt trouwens niet alleen bij de Ketenploeg, het is ook een belangrijk aandachtspunt binnen de Ploeg van de regionale routes. Het gaat daar onder meer over het koppelen van stedelijke fietsnetwerken met recreatieve fietsnetwerken en de overlap van recreatieve en utilitaire fietsroutes. En ook het verbinden van recreatieve netwerken met elkaar. De opkomst van de e-fiets met een groter bereik doet vermoeden dat dergelijke thema’s in de toekomst nog aan belang zullen winnen. Maar oplossingen liggen zomaar niet voor het opscheppen. Want Nederland telt minimaal zo’n 20 grootschalige recreatieve netwerken die vaak de provinciegrenzen overschrijden. En wie neemt dan het voortouw? Nog los van de vraag dat ook hier geldt dat we nog te weinig weten van de gebruiker. ‘Je zult de behoefte moeten peilen bij de gebruikers want nu zie je dat het gebruik van snelfietsroutes soms tegenvalt. Dat vraagt om meer dan alleen een verkeerskundige invalshoek.’
Ook in de Ruimtelijke ploeg bezint zich op de mogelijkheden om de inrichting van binnensteden op andere manieren aan te besteden. Het gaat tenslotte niet om dat ene fietspad, maar om de inrichting van de binnenstad waar de fiets onderdeel van uitmaakt. ‘Fietsen is geen doel op zich’, zo verwoordde één van de deelnemers de insteek van deze ploeg. En ook in de Financieringsploeg passeren nieuwe aanbestedingsvormen de revue als mogelijkheid om fietsgerelateerde projecten te realiseren.
Crowdfunding
De zoektocht naar andere financieringsbronnen om fietsbeleid mee te realiseren moet overigens al op korte termijn leiden tot concrete aanbevelingen die liefst nog mee kunnen spelen in het komende begrotingsjaar van rijk, provincies en gemeenten. Niet dat de Financieringsploeg aanstuurt op een grotere financiële overheidsinbreng, maar misschien wel op het verschuiven van budgetten binnen de mobiliteitsbegroting. ‘Schuif geld van het ov-budget naar het fiets-budget’, was een veelgehoorde suggestie, ‘want dan besteed je het veel effectiever’. Een andere opties die wordt onderzocht is of fietsprojecten met crowdfunding zijn te financieren. De fietser zelf zou ook een financiële bijdrage kunnen leveren, waar dan bepaalde dienstverlening tegenover kan staan. Maar je kunt ook denken aan het instellen van een preventiefonds waar verzekeringsmaatschappijen aan bijdragen om zo gezond (fiets)gedrag te stimuleren.
Vitaliteitsploeg
Dat laatste zal de Gezondheids- en participatieploeg aanspreken. ‘Of kunnen we die beter omdopen tot Vitaliteitsploeg’, vroeg ploegleider Elly van Kooten zich terloops af. ‘Fietsen helpt je immers vooral gezond te blijven en gezond oud te worden.’ Als je daar jong mee begint, is de kans groot dat je je leven lang blijft fietsen. De ploeg omarmt dan ook een initiatief als het Kinderfietsenplan van de ANWB, waarbij mensen met een laag inkomen toch een fiets kunnen aanschaffen. Verder is de ploeg in gesprek met de GGD’s in Nederland om het belang van lichaamsbeweging cq. fietsen onder aandacht te brengen. Men onderzoekt ook de rol van ouderen en leerkrachten hierbij. Onderzoek wordt ook opgestart om erachter te komen hoe je ouderen het beste mobiel kunt houden. Zo gaat de ANWB binnenkort de wensen van de oudere recreatieve fietsers inventariseren.
Al met al een vruchtbare en effectieve dag vond gastheer Jan-Bert-Dijkstra, Programmadirecteur Beter Benutten. En dat beaamde Filip van As die namens de VNG de rol van Tourleider vervult bij de Tour de Force. ‘Voor herhaling vatbaar en daar moeten we niet te lang mee wachten!’