Velo is een groot succes, zegt Koen Kennis, schepen voor mobiliteit en financiën onomwonden: ‘We kunnen het niet meer afschaffen’. Er worden 35.000 jaarkaarten verkocht, gemiddeld 9.654 ritten per dag gemaakt. Elke Velo wordt 5 tot 6 keer per dag gebruikt. De tevredenheid van de gebruikers is zeer hoog. Er staat 8000 mensen op wachtlijst voor een jaarabonnement.
Maar het systeem kost ook wat. Op dit moment zijn er 150 stations (in het gebied binnenstad tot aan de ring R1) met 1800 fietsen. Er staat een uitbreiding gepland (van de ring R1 tot aan de ring van forten) met 120 stations en 1350 fietsen. Behalve de investeringen steekt de stad er elk jaar 3,5 miljoen voor exploitatie in, na de uitbreiding wordt de jaarlijks bijdrage 5,1 miljoen.
Clear Channel, een bedrijf dat net als JCDecaux dat de Velib in Parijs runt, gespecialiseerd is in buitenreclame, heeft Velo ontwikkeld en draagt zorg voor het onderhoud, beheer, herverdeling van de fietsen. Maar anders dan in Parijs is er geen deal gemaakt waarbij het recht op het maken van buitenreclame gekoppeld is aan het onderhouden van een fietsdeelsysteem.
Ten koste van bus en tram
Wie zijn de gebruikers? Verrassend zijn dat vooral de Antwerpenaren zelf. Uit onderzoek blijkt dat 73 procent van de gebruikers wel een eigen fiets heeft, 18 procent heeft geen eigen fiets en 9 procent heeft de eigen fiets weggedaan. Het vermoeden is dat die laatste categorie vooral bewoners van de binnenstad zijn die niet beschikken over een berging. Een kwart van de ritten vindt in de avondspits plaats, en onder de gebruikers zijn mannen in de meerderheid.
Volgens schepen Kennis is het gebruik van de Velo vooral ten koste gegaan van het gebruik van bus en tram (dat vergeleken met Nederlandse steden een hoger aandeel heeft). Hoeveel is niet geheel duidelijk. Er is een daling van bus- en tramgebruik in de stad sinds 2010 van ruim 5 procent, maar of dat terug te voeren is op de introductie van de Velo is de vraag. Er zijn ook veranderingen in het netwerk geweest.
Het OV blijkt ook vaak partner van de Velo. Een derde van Velogebruikers combineert de fietsrit met tram of bus. En 26 procent van de Veloabonnementhouders hebben ook een abonnement bij De Lijn.
Fietsparkeerdruk
De vertegenwoordigers van Nederlandse gemeenten, provincies, publiek-private samenwerkingspartners en vervoerbedrijven, die mee waren op de excursie, viel vooral het gebruik van een Velo op. Op een dag wordt een individuele fiets 5 of 6 keer gebruikt. Dat riep bij hen de vraag op of een fietsdeelsysteem ook invloed kan hebben op de hoge fietsparkeerdruk op sommige locaties in Nederlandse steden. Zouden we bijvoorbeeld minder fietsparkeervoorzieningen nodig hebben? Uit onderzoek blijkt dat van de 73 procent Velo-gebruikers die thuis een eigen fiets heeft staan, de helft die eigen fiets minder gebruikt. (45 procent gebruikt hem evenveel, en 4 procent gebruikt hem meer.) Directrice Béatrice Moës van Clear Channel denkt daarom dat het zeker zal schelen in benodigde stallingsruimte. Schepen Kennis is voorzichtig: ‘Fietsdeelsysteem zal wel een impact hebben maar die impact is niet zo groot’, verwacht hij.