De E-bike: kansen voor forensen verkeer

  • Soort:Onderzoeksrapporten
  • Auteur:Wiebe Engelmoer
  • Uitgever:Rijksuniversiteit Groningen, Regio Groningen-Assen en DHV
  • Datum:20-04-2012

De elektrische fiets en –scooter winnen snel terrein op het gebied van personenmobiliteit, ze bieden een aantal voordelen boven de gangbare vervoersmiddelen. De effecten van deze relatief nieuwe modaliteit zijn nog onbekend. Deze master scriptie geeft een gedetailleerd beeld van de effecten van E-bike gebruik op bereikbaarheid en milieu voor woon-werk verkeer in compacte Nederlandse steden.


  • Het effect van de E-bike op totaal energie gebruik en emissies wordt inzichtelijk gemaakt aan de hand van verschillende scenario’s voor woon-werk verkeer naar de stad Groningen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van regio Groningen-Assen (samenwerking van provincie Groningen en Drenthe en 12 noord Nederlandse gemeentes) en DHV BV. Het doel is om te onderzoeken of de E-bike een geschikte optie is voor het verminderen van bereikbaarheidsproblemen en de milieu impact van woon-werk verkeer. Daarnaast kan dit rapport waardevolle informatie bieden voor beleidsmakers wanneer zij door willen gaan met het actief stimuleren van E-bike gebruik voor dagelijks woon-werk verkeer.

    Wat is het effect van E-bike gebruik op de bereikbaarheid van woon-werk verkeer en milieu in compacte Nederlandse steden?

    Een uitgebreide literatuurstudie en expert interviews tonen aan dat het imago van de E-bike, het is iets voor ouderen, veranderd. De E-bike blijkt een goedkoop, schoon en flexibel alternatief voor de auto. Echter, de E-bike is diefstalgevoelig, verkeersveiligheid is een punt van aandacht en de E-bike heeft een grotere milieu impact dan de gangbare fiets. Het effect van E-bike gebruik op bereikbaarheid en milieu hangt sterk af van de verandering van gewoontes van de forens die E-bikes gaan gebruiken. Om de keuze van de forens volledig te begrijpen is goed gekeken naar literatuur uit de gedragswetenschappen.

    De keuze van de forens voor een bepaalde modaliteit is gebaseerd op objectieve en subjectieve factoren. Het blijkt moeilijk, al dan niet onmogelijk om modaliteitskeuze voldoende te modelleren. De literatuurstudie toont vele factoren die invloed hebben op de modaliteitskeuze van de forens. In samenwerking met experts is een overzicht gemaakt van relevante factoren voor E-bike gebruik. Kosten, verkeersveiligheid, imago, weersomstandigheden, gewoontes (auto gebruik), kwaliteit van fietsinfrastructuur, buiten zijn (beleving) en aanwezige fietsfaciliteiten blijken meest relevant. Maatregelen die in relatie staan tot een enkele relevante factor voor E-bike gebruik, blijken ineffectief. Daarom is een gebalanceerd pakket noodzakelijk om E-bike gebruik te stimuleren; het pakket van maatregelen is gebaseerd op verbeterde fietsinfrastructuur en fietsfaciliteiten. Tot slot vragen verschillende doelgroepen en situaties om maatregelen op maat. Mobiliteitsmanagement is een effectieve maatregel om de autogebruiker te stimuleren de overstap naar de E-bike te maken.

    Het verbeteren van fietsinfrastrucuur resulteerd in meer fietsverplaatsingen en betere bereikbaarheid in een compacte stad. Verkeerstellingen op verbeterde fietsroutes tonen in alle gevallen meer verplaatsingen per dag in vergelijking met de situatie twee jaar geleden, met een maximale toename van 17% per jaar. Het gebruik van E-bike versterkt deze effecten; de literatuur studie (verkeersmodel studies, verkeerstellingen en marktonderzoek) en expert interviews tonen een toename van het aantal fietsverplaatsingen, minder autoverplaatsingen, betere verkeersdoorstroming, hogere gemiddelde snelheid in de spits en minder parkeerproblemen. Door het gebruik van de E-bike verschuift het aandeel van de fiets in het totaal aantal woon-werk verplaatsingen (modal split). Reden en omvang van deze verschuiving verschilt per situatie en de gebruikte onderzoeksmethode. Marktonderzoek toont dat het grootschalig beschikbaar zijn van de E-bike leidt tot een potentiële toenane van 4-9% van het totale aantal fietsverplaatsingen in Nederland voor woon-werk verkeer. Hierbij vervangt de E-bike andere modaliteiten; meer dan de helf was voormalig fiets gebruiker, een kwart auto gebruiker en het overige deel openbaar vervoer en scooter gebruiker.

    E-bike gebruik biedt voordelen betreffende energie verbruik en emissies in vergelijking met auto en bus gebruik. Er is betrouwbare data beschikbaar voor de Nederlandse situatie voor auto en bus. Aangezien betrouwbare data voor de E-bike en fiets niet beschikbaar was zijn Chinese data sets gebruikt, deze zijn grondig geanalyseerd en aangepast aan de Nederlandse situatie. De data is gebruikt voor de scenario analyse voor woon-werk verkeer naar de stad Groningen (< 15 km) in 2020. Het scenario met 10% meer E-bike gebruik (modal split: 67,5% auto, 7,5% bus, 15% fiets en 10% E-bike) leidt tot een lager totaal energie verbuik en emissies dan een business as usual scenario (modal split: 70% auto, 10% bus, 19% fiets en 1% E-bike). Tevens zijn scenario’s met alternatieve opties om de milieu impact van woon-werk verkeer te verminderen doorgerekend. E-bike gebruik wordt in perspectief geplaatst met hogere energy efficiency van auto’s, hoger gemiddeld aantal izittende in auto’s (carpooling) en de E-bike in combinatie met hernieuwbare energie. Het blijkt dat het 10% meer E-bikes scenario een substatiële bijdrage levert aan het reduceren van de milieu impact van woon-werk verkeer. Tevens blijkt dat materialen die verwerkt zijn in accu’s een groot aandeel hebben in de totale milieu impact van elektrisch vervoer. Dit bednadrukt de urgentie van verdere ontwikkeling van accu’s en recycling van materialen voor duurzame mobiliteit.

    Tot slot is de de potentie berekend van de E-bike voor woon-werk verkeer op verschillende corridors in de regio Groningen-Assen. Goede bereikbaarheid zal gerealiseerd worden door een intergaal openbaarvervoersnetwerk met daarnaast de ontwikkeling van auto –en fiets infrastructuur, park and ride (P+R) en beleid omtrent E-bikes. Hierbij zullen de verschillende modaliteiten elkaar versterken en zal de E-bike een belangrijke rol spelen.

Relevantie

Terug naar 'Kennisbank'
Submenu openen

De E-bike: kansen voor forensen verkeer

Scroll naar boven