Want dat is een ‘hot’ thema, zeker in deze Corona-tijd. Maar het is zeker niet de enige aanleiding voor deze notitie van CROW-Fietsberaad, Tour de Force en het Platform Ruimte voor Lopen.
Want het fietsgebruik in de steden groeit de laatste jaren fors en ook de ruimtevraag van voetgangers neemt toe. Daarnaast spelen er ook andere zaken in de binnensteden, zoals de problemen rond luchtkwaliteit, waterberging, hittestress, enzovoort. Het terugdringen van de auto ten gunste van fietsen en lopen draagt ook bij aan oplossingen.
Op de Vestdijk in Eindhoven bijvoorbeeld was de luchtkwaliteit de eerste reden om het autoverkeer terug te dringen. Daarnaast was er aandacht voor de biodiversiteit in het gebied en mogelijkheden voor waterberging. Dat leidde er uiteindelijk toe dat men de route minder aantrekkelijk maakte voor het autoverkeer, maar dat de fietser en voetganger daarvan profiteren.
Eén van de lessen die uit deze en de andere tien projecten in de notitie valt te leren is dan ook om bij plannen om openbare ruimte opnieuw in te delen verschillende doelen te combineren. Het levert meer budget op en daarmee ook meer kwaliteit.
Daarbij hoef je niet altijd de auto drastisch minder ruimte te geven, zo leert de notitie ook. Op de Zaanweg in Wormerveer bijvoorbeeld wist met de verblijfskwaliteit te verbeteren en de ruimte voor voetgangers te vergroten, waarbij de auto-ingreep beperkt bleef tot een snelheidsverlaging op de hoofdroute. Bij andere projecten ging men verder. De Laan van Meerdervoort in Den Haag kreeg 1 rijstrook minder en op de Waalkade in Nijmegen verdween de auto helemaal.
Dergelijke projecten vragen veel van een gemeente als het gaat om de participatie van inwoners en bedrijven. Of van de bezoekers aan de stad, zoals in Eindhoven waar de herinrichting leidde tot de nodige files en sluipverkeer in de binnenstad.
Goede ontwerpers en inhoudelijke experts met goede sociale vaardigheden zijn daarom erg belangrijk, zo is ook te leren van de geïnventariseerde projecten. Enerzijds moeten ze goed kunnen luisteren naar de input van stakeholders en proberen die mee te nemen in het ontwerp.
En werk daarbij vanuit een programma en een netwerkvisie. Dat zorgt niet alleen voor meer samenhang, het verkleint ook de kans op een waterbedeffect, waarbij weerstand tegen een project ontstaat vanwege eventuele negatieve effecten elders.
En tenslotte beveelt de notitie aan: durf te experimenteren! Bedenk daarbij dat je een pilot met een herontwerp ook kunt gebruiken om te leren en om meer draagvlak te creëren voor toekomstige andere herinrichtingen.
OPROEP
Kan jouw gemeente wel wat deskundige hulp gebruiken bij een casus? Voor ontwerp-ateliers in het kader van de notitie 'Herverdeling openbare ruimte ten gunste van fietser en voetganger' zijn we op zoek naar casussen van gemeenten. Concreet zijn we op zoek naar locaties in Nederland (denk aan straten, pleinen of kruisingen) waar vraagstukken rondom herverdeling van de openbare ruimte ten gunste van actieve mobiliteit, klimaatadaptatie of stedenbouw een rol spelen. Meld jouw casus aan door te mailen naar Mark van Gurp (
mark.vangurp@crow.nl) en/of Paul Steeneken (
steeneken@appm.nl).