Onderzoek biedt inzicht in variatie fietssnelheid

  • Soort:Nieuws Fietsberaad
  • Datum:30-05-2024
Een onderzoek van de Technische Universiteit Delft geeft inzicht in de variatie in fietssnelheid tussen fietsers onderling, tussen verschillende ritten van dezelfde fietser en tijdens een rit. Vooral kennis over variatie tijdens de rit is nuttig voor het ontwerp van fietsinfrastructuur waarop fietsers snel kunnen fietsen en hun snelheid zoveel mogelijk kunnen aanhouden.

Van de 64 deelnemers aan het onderzoek werden alle fietsritten gedurende zeven aaneengesloten dagen vastgelegd met een GPS-tracker. Deze data werden gekoppeld aan geografische locaties, weersomstandigheden en informatie uit vragenlijsten die de deelnemers invulden. De meeste ritten werden gemaakt in en rond Utrecht. Omdat het onderzoek plaatsvond tijdens de coronapandemie konden deelnemers alleen op een informele manier worden benaderd. De deelnemersgroep bestond daarom uit familie en bekenden van een aantal promovendi. Het is hierdoor een relatief kleine, minder representatieve dataset. Evengoed biedt het onderzoek aanknopingspunten voor verdere verkenning van het onderwerp.
 
Uit de resultaten bleek dat 30 procent van de variatie in snelheid kon worden toegeschreven aan verschillen tussen fietsers, 21 procent aan de verschillen in ritten die ze maken en 49 procent aan verschillen binnen de rit, door de omstandigheden, de omgeving en de infrastructuur.
 
Variatie tussen fietsers
Fietsers die een hogere snelheid prefereren fietsten daadwerkelijk sneller en dat fietsers die een voorkeur hebben voor vrijliggende fietspaden fietsten langzamer. Vrouwen fietsen langzamer dan mannen, maar gecorrigeerd voor weersomstandigheden, ruimtelijke ordening en fietsinfra valt dit verschil weg. Mogelijk maken vrouwen andere routekeuzes en reageren ze anders op de weersomstandigheden dan mannen. Leeftijd had geen invloed op de snelheid, dit komt mogelijk omdat ouderen relatief vaker op een e-fiets rijden.
 
Variatie tussen ritten
Op elektrische fietsen lag de gemiddelde snelheid 3 km/h hoger dan op een gewone fiets en op sportfietsen 4 km/h. De gemiddelde snelheid tijdens ritten in het donker verschilde nauwelijks van die tijdens daglicht, ook de lengte van de ritten had weinig invloed op de snelheid.
 
Variatie tijdens de rit
Tijdens lichte of matige regen reden de deelnemers gemiddeld 0,9 km/h sneller dan bij droog weer. Harde regen had geen invloed op de snelheid. Het kan zijn dat er sprake is van zelfselectie: dat mensen die gemiddeld harder fietsen en zich zekerder voelen op de fiets eerder geneigd zijn met slechter weer op de fiets te stappen. Fietsen met wind in de rug leverde een hogere gemiddelde snelheid op terwijl tegenwind weinig verschil maakte.
Bij hellingen omhoog daalde de snelheid met 1,7 km/h. Omlaag was de snelheid vreemd genoeg ook lager, met 0,6 km/h. Dit is waarschijnlijk omdat het in ons land vaak om korte afdalingen gaat vanaf bruggen waarna men moet stoppen voor een kruispunt.
De snelheid bij geregelde kruispunten daalde met 3,6 km/h, bij de nadering naar kruispunten en bochten was de snelheid 2 km/h lager. Op fietspaden die niet gescheiden zijn van gemotoriseerd verkeer fietsten de deelnemers harder dan op vrijliggende fietspaden. Mogelijke verklaringen zijn dat ze druk voelden van het andere verkeer, dat ze meer ervaren zijn en dat er meer ruimte is om andere fietsers in te halen
 
Inzicht in snelheidsvariatie kan helpen bij het ontwerp van fietsinfrastructuur waarop men vlot kan doorfietsen met de gewenste snelheid. Onder meer door de identificatie van locaties waar de snelheid duidelijk lager ligt. Daar kunnen bijvoorbeeld slimmere verkeerslichten voor fietsers komen, bredere fietspaden op segmenten die intensief gebruikt worden, of snellere routes ontwikkeld worden door het op elkaar aansluiten van fietsstraten.
 
Het onderzoek van de Hong Yan, Kees Maat en Bert van Wee van de TU Delft is begin april gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Transportation.
 

Relevantie

Terug naar 'Kennisbank'
Submenu openen

Onderzoek biedt inzicht in variatie fietssnelheid

Scroll naar boven