Steeds meer landen ontdekken de voordelen van de fiets, zowel voor de fietser als voor de omgeving. Nederland is daarbij vaak het gidsland en vanuit de hele wereld komt men bij ons kijken hoe je het fietsgebruik kunt bevorderen.

Buitenlandse mobiliteitsdeskundigen, stedenbouwers en -planner worden zo op weg geholpen. En het is gunstig voor Nederland, omdat het bedrijven aan werk helpt maar, wat misschien nog belangrijker is, ook substantieel bijdraagt het verbeteren van het leefklimaat wereldwijd. Dat roept de vraag op of we wellicht meer kunnen doen om onze fietscultuur uit te dragen en andere steden en landen daarmee te helpen.

Adviesbureau Decisio becijferde op verzoek van de Tour de Force wat de voorbeeldfunctie van Nederland nu concreet bijdraagt aan het fietsgebruik wereldwijd en wat de maatschappelijke waarde daarvan is. Ook onderzocht men de waarde van Nederland fietsland voor ons internationale imago en de internationale betrekkingen. Men sprak daarvoor met experts over de hele wereld en keek hoe het fietsgebruik zich ontwikkelde in het buitenland.

Export fietskennis
Eerder al berekende het bureau wat de handel in fietsen en het fietstoerisme Nederland opleveren in euro’s uitgedrukt. Dat komt uit op respectievelijk 1,6 miljard en 0,5-1,1 miljard euro. Tel daarbij op dat het werk van adviesbureaus en de levering van fietsparkeervoorzieningen ook nog eens enkele miljoenen opleveren, dan is duidelijk dat het al om substantiële bedragen gaat.
Maar in het jongste onderzoek van Decisio gaat het vooral om de impact die de export van fietskennis heeft op het fietsgebruik wereldwijd en de gevolgen daarvan.

Die fietskennis wordt onder meer verspreid via informele kanalen, zoals bijvoorbeeld via YouTube filmpjes of dankzij inkomende toeristen die zien wat de fiets teweegbrengt voor leefbaarheid in onze steden.
Excursies en workshops spelen ook een belangrijke rol bij de kennisoverdracht. Denk bijvoorbeeld aan de ThinkBike-workshops die Dutch Cycling Embassy organiseert. Verder zijn er de nodige Nederlandse bedrijven en professionals betrokken bij het uitdragen van het Nederlandse fietsbeleid.
Volgens schattingen van Decisio levert het uitdragen van onze fietscultuur miljarden op aan maatschappelijke baten. Dat leidt men af uit de ontwikkeling van het fietsgebruik elders in de wereld. De groei van het totale aantal fietskilometers in de periode 2011-2020 levert jaarlijks ca. 38 miljard euro op aan besparingen op in termen van congestie, ziektelasten, emissies, enzovoort. En er wordt hierdoor jaarlijks circa 5,5 miljoen ton aan CO2 bespaard.

Opwarming tegengaan
Hoeveel hiervan is toe te schrijven aan Nederlandse inbreng? Dat is niet exact vast te stellen, maar men schat - gebaseerd op opinies van buitenlandse experts - dat de Nederlandse bijdrage goed is voor 1,2 tot 3,8 miljard euro per jaar.
De ondergrens is gebaseerd op de veronderstelling dat de voorbeeldfunctie van Nederland goed is voor 1 procent aan àlle fietskilometers in de continenten die het meest worden beïnvloed (Europa, Noord-Amerika en Oceanië). De bovengrens wordt bereikt als 1 tot 10 procent van de groei van de fietskilometers in deze gebieden tussen 2011 en 2020 wordt toegerekend aan Nederlandse inbreng.
Als we alleen kijken naar de klimaatwinst dan rekent Decisio met een totale reductie van CO2-emissies met een waarde van minimaal 550 miljoen euro. Een aandeel van 1 tot 10 procent hiervan correspondeert met een jaarlijks terugkerende bijdrage van 5,5 tot 55 miljoen euro die in een zeer voorzichtige schatting op het conto van Nederland komt.
‘Omdat de overheid momenteel financieel heel beperkt bijdraagt aan het uitdragen van onze fietscultuur, kunnen we wel stellen dat het internationaal uitdragen van onze fietskennis een van de meest kosteneffectieve manieren is voor Nederland om de opwarming van de aarde tegen te gaan’, aldus de onderzoekers. ‘En er valt nog meer uit te halen, blijkens de roep in het buitenland om de Nederlandse voorbeeldfunctie veel actiever uit de dragen.’

Ook voor het internationale imago en internationale betrekkingen ziet Decisio grote kansen. ‘Het feit dat de Nederlandse minister-president regelmatig op de fiets naar het werk gaat heeft een positief effect op het imago van Nederland - het communiceert duurzaamheid, pragmatisme, nuchterheid, het dicht bij de mensen staan, en geen onnodig dure auto's.’

Al met al concludeert Decisio dat de voorbeeldfunctie van Nederland als fietsland groot en belangrijk is en direct of indirect impact heeft over de hele wereld. ‘Door hier een extra impuls aan te geven en er echt beleid van te maken om andere steden en landen te helpen met onze fietscultuur, kunnen gigantische maatschappelijke baten worden gerealiseerd. Nederland is zich niet voldoende bewust dat we met onze fietscultuur andere landen en steden veel meer kunnen inspireren en helpen.’