Belangrijkste onderwerpen in deze editie
(klik op de titels voor een directe verwijzing naar het onderwerp uit het magazine)
Het fietsgebruik neemt de laatste jaren toe. Er wordt al gesproken over files op het fietspad en het gevaar dreigt dat dit voor fietsers reden kan worden om de fiets dan maar te laten staan. De afgelopen drie jaar zijn de nodige onderzoeken en pilots uitgevoerd door CROW-Fietsberaad en door anderen die een relatie hebben met deze problematiek. Een overzicht van de actuele stand van zaken.
Zo is meer kennis ontwikkeld over de benodigde breedte van het fietspad en de toepassingsmogelijkheden van fietsstraten. Ook over de verkeersveiligheid op drukke fietspaden en op kruisingen met het autoverkeer is nieuwe kennis beschikbaar. Meer capaciteit is vaak ook te realiseren door verkeerslichten andere af te stellen. En soms zijn met kleine infrastructurele ingrepen goede resultaten te boeken. Wielrenners en speedpedelecs zijn nog onderwerp van onderzoek.
Fietspaden in de grote steden raken overvol. Daar is iedereen het over eens. Maar het arsenaal aan mogelijke maatregelen kent grenzen. Is het niet tijd voor een meer fundamentele en toekomstbestendige visie op het fietspad? We legden de deze vraag voor aan vijf fietsdeskundigen die vanuit verschillende invalshoeken op zoek zijn naar antwoorden op deze vraag.
In veel wereldsteden is de deelfiets inmiddels aardig ingeburgerd. In ons land wil het nog niet echt vlotten. Weliswaar is er een aantal kleinere en ook succesvolle concepten geïntroduceerd, een grootschaliger introductie haperde toen enkele Aziatische providers op te ruime schaal ‘strooifietsen’ neerzetten. Voor Amsterdam en andere gemeenten reden om op de rem te trappen.
Maar uit deze en andere ervaringen, ook vanuit het buitenland, zijn belangrijke lessen te leren over hoe je de deelfiets ruimte kunt bieden, zonder dat dit de stad ontwricht. Van daaruit heeft CROW-Fietsberaad samen met adviesbureau APPM/NewDrive een ‘Leidraad voor gemeentelijk deelfietsbeleid’ ontwikkeld. Daarin wordt uiteengezet hoe je als gemeente het meest geëigende deelfietsconcept in huis kunt halen. In dit dossier de hoofdpunten uit de nota. En meer over de ervaringen met deelfietsen in Rotterdam en Delft. Met onder andere:
- Duidelijkheid rond de deelfiets
- OpenBike, op weg naar één account voor alle Deelfietsen
- Deelfietsen in Delft: ‘We kunnen met Mobike goed afspraken maken’
- Deelfietsen in Rotterdam: ‘We willen niet alles dichttimmeren met Vergunningen’
Ieder Nederlands kind heeft een fiets en leert fietsen. Dat denken we nog steeds, maar het klopt niet. Er zijn scholen waar maar een paar fietsen op het schoolplein staan. Eén van de doelstellingen van de Tour de Force is het gericht stimuleren van fietsen bij groepen waar het fietsgebruik achterblijft, zoals bij kinderen en migrantenvrouwen in de grote steden.
In sommige wijken wordt aanmerkelijk minder gefietst. Kinderen groeien er op zonder fiets en leren niet of nauwelijks fietsen. Een signaal hiervan is de groeiende afname van het aantal deelnemers aan het praktisch verkeersexamen. Landelijk doet 74 procent van de scholen mee aan het praktisch verkeersexamen, maar in Rotterdam is dat maar 40 procent (en in 2016 was dat zelfs maar 15 procent). Dat heeft veel te maken met de scholen voor wie de organisatie ervan geen prioriteit heeft, maar ook met gebrekkige fietsvaardigheid en gering fietsbezit. Om kinderen uit deze wijken op de fiets te krijgen, zijn maatregelen op meerdere vlakken nodig. Van der Steenhoven: ‘Je moet op verschillende gebieden iets organiseren: fietsles en fietsen, maar ook de verkeersveiligheid rond scholen aanpakken.’ Op Rotterdam Zuid werd samen met de BMX-school en wielerploeg Delta Cycling het fietsen op een aantrekkelijke manier aangeboden. Ook werden ouders bij het fietsen betrokken; zo kregen 450 vrouwen van allochtone afkomst fietsles.
Het is het nieuwste buzzword bij de verkeersregelaars: iVRI. Deze intelligente regelinstallatie kan beter communiceren met weggebruikers. IenW trok er 75 miljoen euro voor uit en de eerste installaties staan op straat. Wat schiet de fietser er mee op? We vragen het Eric Greweldinger, de bevlogen verkeersregelexpert in ’s-Hertogenbosch, die inmiddels veel ervaring heeft opgedaan met prioriteitsregelingen voor de fietser.
Belangrijk voor de ontwikkeling van de iVRI is dat hard- en software zijn losgekoppeld. Dat heeft als voordeel dat in principe ieder verkeersregeling in iedere verkeersregelautomaat kan worden ingebracht, onafhankelijk van de leveranciers van de vri. Inmiddels heeft een aantal grotere leveranciers en adviesbureaus daarvoor nieuwe regelsoftware ontwikkeld.
iVRI is nogal auto-georiënteerd. Fietsers profiteren nu nog vooral indirect omdat er meer tijd voor ze vrijkomt in de regelcyclus, zegt Eric Greweldinger. Wel kwamen parallel aan de ontwikkelingen rond iVRI speciale apps op de markt om fietsers te bevoordelen bij verkeerslichten. Dynniq kwam met Crosscycle en Vialis met Schwung. Maar hoewel Schwung meestal in één adem wordt genoemd met de iVRI, werkt de app ook bij ‘oude’ vri’s. Maar, stelt de verkeersregelexpert, bij de nieuwe iVRI’s krijgen we wel meer mogelijkheden. ‘Je kunt bijvoorbeeld nog beter groepen fietsers detecteren. Of nog meer databronnen toepassen waar je op kunt sturen.’