In de toekomst (2020) zijn er meer ouderen en is hun aandeel in de totale bevolking groter. Een vijfde van de bevolking is dan 65 jaar of ouder. Daarnaast hebben in de toekomst meer ouderen de beschikking over een rijbewijs en een auto, liggen het opleidingsniveau en inkomen hoger en is de oudere gezonder en vitaler. De oudere van de toekomst heeft een andere leefstijl en is meer gericht op uithuizige activiteiten. De vraag is dan ook: welke bijdrage heeft de vergrijzing in de groei van de mobiliteit?
Toekomstscenario’s voorspellen dat de mobiliteit in Nederland de komende jaren blijft groeien. In het Global Economy scenario (GEscenario), zijn de 65-plussers verantwoordelijk voor bijna de helft van de totale mobiliteitsgroei. Het groter worden van de groep ouderen draagt voor een kwart bij aan de mobiliteitsgroei. Een groter aantal werkende ouderen, meer ouderen met hoge inkomens en meer ouderen die een auto bezitten, spelen eveneens een belangrijke rol bij de toename van de mobiliteit. Bijna een kwart van de totale mobiliteitsgroei wordt veroorzaakt door een verandering van de kenmerken van ouderen.
De toekomstige oudere gedraagt zich anders dan de oudere van nu. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om meer activiteiten buitenshuis, reizen na de ochtendspits en een andere voorkeur voor een woonlocatie. Deze gedragsveranderingen zorgen voor een extra groei van de totale mobiliteit met 2,8 procent (figuur S.1). Hiervan komt 1,5 procent voor rekening van de groep 65-plussers. De groei van activiteiten buitenshuis heeft het grootste effect. Dit uit zich vooral in een toename van het aantal autokilometers. Het openbaar vervoer blijft in de mobiliteit van de toekomstige ouderen een kleine rol spelen.
Het verstrekken van gratis openbaar vervoer aan 65-plussers verandert daar niets aan. De subsidie komt terecht bij ouderen die het gebruik van openbaar vervoer zelf goed kunnen betalen. Om ervoor te zorgen dat ouderen mobiel kunnen blijven, is het wellicht effectiever om diverse mobiliteitsvoorzieningen (zoals de regiotaxi, doelgroepenvervoer, individuele vervoermiddelen) breed beschikbaar te houden, in combinatie met een gedifferentieerd tariefbeleid voor ouderen.
Naast een effect op de mobiliteit heeft de vergrijzing invloed op de verkeersveiligheid. Doordat de kwetsbare groep 65-plussers in omvang toeneemt, groeit hun aandeel in de verkeersdoden de komende decennia. In 2000 was dat aandeel 22 procent, in 2010 zal het gestegen zijn naar 24 procent en de verwachting is dat dit doorgroeit naar 26 procent in 2020. De grootste groep slachtoffers valt onder de kwetsbare verkeersdeelnemers: voetgangers, fietsers, brom- en snorfietsers.