De effectiviteit van de fietshelm wordt vooral onderbouwd door zogenaamde case-control studies. In dit type studie inventariseert men het aantal fietsers met hoofdletsel, bijvoorbeeld op eerstehulpafdelingen van ziekenhuizen, met en zonder helm (de ‘case’) en vergelijkt dat met het aantal fietsers op straat met en zonder helm (de ‘controle’). Is het aandeel helmdragers onder de slachtoffers met hoofdletsel lager dan op straat, dan leidt men daaruit een positief effect van de helm af. In de praktijk ontbreken evenwel gegevens over het helmgebruik op straat. Noodgedwongen nemen deze studies daarom als controle groep patiënten op eerste-hulpafdelingen die ander letsel dan aan het hoofd hebben. Dat is alleen gerechtvaardigd wanneer het dragen van een fietshelm verder geen invloed heeft op de kans om niet-hoofdletsel op te lopen. Immers, wanneer er wel een invloed is van het dragen van een helm (bijvoorbeeld meer kans op letsel), is de controlegroep niet gelijk aan (en dus niet representatief voor ) de fietser op straat. In dat geval zijn de conclusies niet van toepassing op de gewone fietser op straat. De vraag was lange tijd of aan deze stilzwijgende aanname in het geval van de fietshelm voldaan is. Theo Zeegers heeft de aannames nader onderzocht en nu blijkt dat gemiddeld genomen fietsers met een helm op aanzienlijk vaker niet-hoofdletsel oplopen dan fietsers zonder helm. Hiermee heeft Zeegers aangetoond dat de controlegroep niet representatief is. Daaruit volgt dat gerapporteerde positieve effecten uit helmonderzoeken niet valide zijn. In een drietal gevallen die expliciet in deze studie onderzocht zijn, was het verschil tussen de oorspronkelijke en gecorrigeerde cijfers zeer groot. Zo bleek in heranalyse van een Nederlandse studie van Veiligheid.nl de kans voor een gehelmde fietser om niet-hoofdletsel op te lopen bijna driemaal zo hoog. Dit is waarschijnlijk het gevolg van het relatief hoge risico van wielrenners en mountainbikers op ongevallen. Hierdoor belanden ze vaker op de eerste hulp en dus ook in de controlegroep. De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid heeft zich jarenlang beroepen op casecontrolestudies om de effectiviteit van de fietshelm te onderbouwen. Nu al deze studies niet langer valide blijken te zijn en andere soort analyses wijzen op het afwezig zijn van een positief effect van de fietshelm, moeten claims over de effectiviteit van de fietshelm herzien worden. Zeegers hoopt dat zijn onderzoek de overheid uitdaagt om snel aan te sturen op een betere onderzoeken naar de effectiviteit van helmgebruik en dat de overheid promotiecampagnes voor de helm tot die tijd stillegt.