In dit onderzoek toetsen we de voorlopige aanbevelingen op het gebied van de vormgeving en het gebruik van fietsstraten, op basis van het functioneren van fietsstraten in de praktijk.
Sinds de eeuwwisseling zijn fietsstraten flink in opkomst. We zien vele uitvoeringsvormen in de praktijk, maar er is weinig kennis over de daadwerkelijke effecten op de verkeersveiligheid, het comfort en de beleving. Wat werkt wel, wat niet? Dit was in 2016 aanleiding om samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een discussienotitie uit te brengen voor de toepassing en vormgeving van fietsstraten. In dit onderzoek toetsen we of we de aanbevelingen uit de discussienotitie kunnen onderbouwen op basis van het functioneren van fietsstraten in de praktijk.
 

Onderzoeksvragen

Het zwaartepunt in dit onderzoek ligt op de vraag bij welke auto- en fietsintensiteiten fietsstraten toegepast kunnen worden. Op basis van een beperkte inventarisatie concludeerden we in de discussienotitie dat  rustige fietsstraten meestal goed functioneren, met grote vrijheden voor de vormgeving. Bij drukkere fietsstraten zijn vaker kritische geluiden te horen. Er ontbrak echter gedegen onderzoek om onderbouwde aanbevelingen te kunnen doen. De belangrijkste uitdaging voor dit empirisch onderzoek is daarom zicht te krijgen op de invloed van auto- en fietsintensiteiten op het functioneren van fietsstraten.

Daarnaast wordt in de discussienotitie een voorstel gedaan voor de toepassing van 10 vormgevingselementen voor de inrichting van fietsstraten. Het betreft de (1) de rijbaanbreedte, (2) de rijbaanindeling, (3) soort en kleur verharding, (4) snelheidsremmers, (5) verkeerscirculatie, (6) kruispuntvormen, (7) parkeeroplossingen, (8) voetgangersvoorzieningen, (9) bebording en (10) verticale elementen. In de onderzoek willen we bekijken of we de vormgevingselementen verder onderbouwd kunnen worden.

Voor deze studie zijn acht wegvakken nader onder de loep genomen die als fietsstraat ingericht zijn. Ter vergelijking zijn ook drie wegvakken met fietsstroken onderzocht. Niet alleen is de weginrichting in kaart gebracht, maar ook zijn met camera’s observaties gedaan, waaruit intensiteiten en ook aantal en aard van conflicten tussen weggebruikers in kaart gebracht zijn. Daarnaast is de mening van de fietser over het betreffende wegvak in kaart gebracht door middel van een enquête ter plaatse, waaruit een gemiddeld rapportcijfer als beoordeling volgt.
 

Afgerond

Het project werd eind 2018 afgerond. Het rapport is te vinden in de bijlage.

Voor ontwerpers die meteen aan de slag wil: klik door naar hoofdstuk 4 en pas de tien ontwerpelementen voor fietsstraten zo goed mogelijk toe. Het belangrijkste is dat de rijbaanbreedte aansluit bij de auto- en fietsintensiteiten (zie paragaaf 4.1). Daarnaast zijn “rood asfalt” en het Fietsstraatbord L51 essentiële vormgevingselementen. Alleen als het ontwerp hieraan voldoet, verdient de straat het predicaat “Fietsstraat”.